Böbrek taşı nedenleri arasında olan faktörler oldukça geniş çaplıdır. Kişinin yaşadığı coğrafyadan beslenme şekline kadar pek çok etken, taş oluşumunda etkili olmaktadır. Böbrek taşı oluşumundaki en önemli etkenler şunlardır:
- Kötü beslenme,
- Yetersiz su alımı,
- Cinsiyet (Erkeklerde görülme oranı daha yüksektir),
- Ait olunan ailenin hastalığa karşı genetik yatkınlık,
- Obezite,
- Aynı hastada 25 yaşından önce böbrek taşı hastalığının görülmesi,
- Vücudu yoracak kadar çok ve sürekli D vitamini takviyesi kullanmak,
- Tek böbrekli olmak.
Böbrek Taşının Sebebi Tüketilen Besinler Midir?
Yaygın kanının aksine, böbrek taşı tüketilen besinlerle vücuda yerleşmez. Halk arasında, sebze ve meyvelerin iyi yıkanmadan, topraklı ve tozlu şekilde tüketilmesinin sonucu olarak böbrek taşı oluşabileceği düşünülürken, aslında bu bilginin bilimsel bir gerçekliği yoktur.
Vücutta devamlı kan pompalanmakta ve devir daimle kirli kan temiz kanla değiştirilmektedir. Kirli kanda bulunan artık ürünlerin ise vücuttan atılması gerekmektedir. Kanda bulunan artık ürünleri idrar yoluyla atma görevi böbrekler tarafından gerçekleştirilir.
Kanın temizlenmesi sırasında, kanda bulunan mineral ve tuz gibi sert maddeler birikim yaparak böbrek taşlarını oluşturmaktadır. Bu taşlar bazen kendiliğinden vücuttan atılacak kadar küçük olurken bezen cerrahi müdahale gerektirebilmektedir. Böbrek taşının birçok sebebi vardır ancak taş ya da kum yemek bunlardan biri değildir. Özellikle besinlerin böbrekten önce gittiği yer olan mide, salgıladığı asit ile bu taş ve kumların böbreğe ulaşmadan sindirimini sağlayacaktır.
Yumuşak doku kanseri belirtileri nelerdir? Bilgilerine de bakabilirsiniz.
Böbrek Taşı Belirtileri Nelerdir?
Böbrekler çoğunlukla en az uyarı veren organ olarak bilinmektedir. İnsan vücudunda ağrı olması, vücudun bir yerde, yanlış bir işleyiş olduğuna dair geliştirdiği uyarı sistemidir. Ağrı uyarısı sayesinde birçok hastalığa erken teşhis konularak tedaviye başlanabilir ve iyileşme oranı daha da artmış olur. Ancak böbrekler neredeyse canlılığını yitirmek üzere olduğu noktaya kadar uyarı vermezler. Böbrek taşının belirtileride ancak taşın idrar kanalına geçebilmesiyle mümkün olur. Böbrek taşının belirtileri şöyledir:
- En önemli belirti şiddetli ağrıdır. Böbreklerin olduğu bölgede, sırtta, idrar kanallarında ve kasıklarda hissedilebilen böbrek ağrısı, kesintisiz ama şiddeti değişen şekilde gerçekleşir. Bu bölgelerde olabilecek bir ağrının birden çok sebebi olabilir. Bu sebeple diğer belirtiler de bu konuda belirleyici olacaktır.
- Sık idrara çıkma isteği,
- İdrar renk ve kokusunda anormallik,
- İdrar yapıldığı sırada yanma ve acı hissi,
- Sık sık idrar yolları enfeksiyonu geçirmek,
- Mide bulantısı ve kusma,
- Nadiren ateş yükselmesi ve üşüme.
Böbrek Taşı Tedavisi İçin Hangi Birim Çalışır?
Böbrek taşı hastalığı ile ilgilenen tıp birimi ürolojidir. Bir ürolog hem teşhis koyabilecek hem de ilaçlı ya da ameliyatlı tedavileri gerçekleştirecek yetkinliktedir. Bu sebeple üroloji biriminden randevu alındığında doktor öncelikle hastanın şikayetlerini dinleyerek gerekli testleri yapar ve ardından hastanın hastalık seyrine göre uygulanacak tedavi yöntemini seçer.
Böbrek Taşı Teşhisi Kolay Mıdır?
Her hastalıkta olduğu gibi, böbrek taşı da erken teşhis gerektiren bir hastalıktır. Gelişen teknoloji ile böbrek taşının teşhisi oldukça kolayhale gelmiştir. Böbrek taşının teşhisi ve tedavisi sırasında geç kalınırsa, taş idrar yollarını tıkayabilir. İdrar yollarının tıkanması, hasta kişinin kanındaki atık maddelerin vücutta kalmasına sebep olur ve ileri safhalarda hasta kişi, böbrek yetmezliği yaşayabilir. Bu sebeple, erken ve doğru teşhis önem taşımaktadır. Böbrek taşı teşhisi için şu uygulamalardan yararlanılır:
- Kan testi yapılarak kandaki atık madde miktarına bakılır.
- İdrar testi ile vücutta enfeksiyon olup olmadığı saptanır.
- Ultrason ile bakılarak taşların boyu ve yeri hakkında bilgi sahibi olunabilir. Ultrason diğer görüntüleme yöntemleri kadar detaylı değildir fakat radyasyon yaymaması sebebiyle, hamile kadınlarda, çocuklarda ve başka ağır hastalıkları olan hastalarda tercih edilebilir.
- Bilgisayarlı görüntüleme yöntemi ise en detaylı yöntemlerden biridir. Taşın boyutu ne kadar küçük olursa olsun, bu yöntem ile tam yer tespiti yapılabilmektedir.
- Eğer hasta kişi daha önce idrar yoluyla böbrek taşı atmış ise bu taş ürolog tarafından böbrek taşı testinden geçirilebilir. Bu sayede vücutta bulunan böbrek taşının iç yapısı anlaşılabilir ve tedavi yöntemi de buna göre belirlenebilir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Böbrek taşı tedavisi için geliştirilen yöntemler her hasta için farklılık gösterebilmektedir. Taşın büyüklüğü ve bulunduğu yer tedavi yönteminin belirlenmesi için en önemli etkendir. 4mm’den daha küçük olan taşlar idrar yolu ile vücuttan atılabilmektedir. Daha büyük böbrek taşları için ise şu tedavi yöntemleri uygulanmaktadır:
- Vücudun dışından gönderilen ses dalgaları ve titreşimler ile böbrek taşları parçalanabilir ve idrarla birlikte dışarı atılır. Bu işlem taşın boyutuna ya da yerine göre yarım saat kadar sürebilmektedir.
- Üreteroskopi ile kişinin idrar kanalından, kıvrılabilen ince aletler ile girilerek, taşlar lazer yardımıyla kırılabilir ve yine idrarla birlikte vücuttan atılması beklenir. Bu işlem genel anestezi altında yapılır ancak kişinin idrar kanalından girildiği için herhangi bir cerrahi kesiye ihtiyaç duyulmaz.
- Kesi yapılan üç çeşit ameliyat, özellikle 2 cm ve üzeri büyüklükte olan böbrek taşlarının tedavisi için tercih edilir. Bu ameliyatlar uzmanlık gerektirmesi ve cerrahi kesiler açılması sebebiyle zorunlu kalınmadıkça tercih edilmez. Genel anestezi etkisi altında yapılan bu ameliyatlar kapalı olarak gerçekleştirilmektedir. Eskiden yapılan açık böbrek taşı ameliyatı ise gelişen teknolojik imkanların çeşitli ve yararlı olması sebebiyle artık tercih edilmemektedir.
Böbrek Taşı Ağrısı Nasıl Hafifletilir?
Böbrek taşı ağrısının hafifletilmesi için doktorun önereceği ilaçlar kullanılabilmektedir. Oldukça sancılı bir süreç gerektiren böbrek taşı tedavisi, tedaviyle beraber ağrının da yok olmasını sağlamaktadır. Ancak kişilerin doktora gitmeden, kendi kendilerine ağrı kesici ilaçlar kullanmaması gerekmektedir. Alınan ağrı kesiciler sonucu ağrı hafifleyebilir fakat bu sırada böbrek taşı büyümeye devam edebilir. Müdahale edilmezse kişinin böbreğini kaybedeceği bir süreç kaçınılmazdır. Bu sebeple önemli olan ağrının gündelik olarak kesilmesi değil, kaynağının tedavi edilerek ortadan kaldırılmasıdır.
Böbrek Taşı Evde Düşürülebilir mi?
Böbrek taşının kendi kendine düşmesi de mümkündür. Her böbrek taşı ameliyat gerektirmez. Özellikle 4mm’nin altında olan böbrek taşları, idrar yolu ile vücuttan atılabilir. Bu herhangi bir ameliyat gerektirmediği gibi ilaç tedavisine bile ihtiyaç duyulmayabilir. Ancak buna karar vermesi gereken kişi doktordur. Evde yürütülecek tedavi için ise şu iki yönteme başvurulabilir:
- Yeterli miktarda sıvı tüketilmemesi böbrek taşı oluşumunun sebeplerinden biriydi. Tedavi sürecinde de yeterli miktarda su içilmezse taşların vücuttan atılması zorlaşacaktır. Çünkü böbrekler sürekli bir süzgeç görevi görmekte ve zararlı maddeleri bu süzgeç yardımıyla atabilmektedir. Bu süzgecin çalışmasındaki en önemli yardımcı ise sudur. Günde ortalama 2-3 litre su içilmesi, böbreklerin sağlıklı çalışması için yeterli olacaktır. Fazla su tüketimi de böbrekleri yoracağı için başka hastalıkların ortaya çıkmasına sebep olabilir.
- Böbrek taşlarının ağrı yapmasının sebeplerinden biri de sadece sıvı geçişi olan idrar kanallarında katı bir cismin kanal duvarlarına baskı uygulamasıdır. Boyutu küçük böbrek taşları kendi kendilerine düşüyor olsa da bu kanallardan geçerken zorlanabilir ve hasta kişinin acı çekmesine sebep olabilir. Bu sebeple hasta kişinin evde sürdürülecek tedavisinde ilaç kullanımı devreye sokulur. Bu ilaçların kasları gevşeterek idrar kanalını genişletmesi ve katı geçişini kolaylaştırması beklenir. Bu sayede hastada görülen ağrılı süreç daha az rahatsız edici olur.
Sertifikalı Hacamat Eğitimi Nasıl ve Nerede Alınır?
65 Yaşlılık Aylığı Nasıl Alınır? Başvuru Şartları
SGK Sosyal Destek Başvurusu Nasıl Yapılır?
Devlet Kaç Yılda Bir Diş Protezi Takıyor?