Arabuluculuk, sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla ve ihtiyarî olarak yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak tanımlanan bir kavramdır.
Arabulucu Olmanın Şartları
Arabulucu olmak için gerekli şartlar ve yazılı sınava başvurma koşulları şu şekildedir:
- Türk vatandaşı olmak.
- Hukuk Fakültesi’nden mezun olmak veya yabancı bir hukuk fakültesini bitirip Türkiye’deki hukuk fakülteleri programlarına göre eksik kalan derslerden sınava girerek başarı belgesine sahip olmak.
- Kasten işlenmiş bir suçtan mahkûm olmamak.
- Mesleğinde en az beş yıllık kıdeme sahip olmak.
- Adayların arabuluculuk eğitimini tamamlamaları için arabuluculuk şartlarına haiz olmaları gerekmektedir.
Arabuluculuk Eğitimi
Arabuluculuk eğitimi, hukuk fakültesinin tamamlanmasından sonra alınır. Arabuluculuk faaliyetinin yürütülmesiyle ilgili temel bilgileri, iletişim teknikleri, müzakere ve uyuşmazlık çözüm yöntemleri ve davranış psikolojisi ile yönetmelikte gösterilecek olan diğer teorik ve pratik bilgileri içeren eğitimi ifade eder.
Eğitim Kuruluşlarına İzin Verilmesi
Arabuluculuk eğitimi, bünyesinde hukuk fakültesi bulunan üniversitelerin hukuk fakülteleri, Türkiye Barolar Birliği ve Türkiye Adalet Akademisi tarafından verilir. Bu kuruluşlar Bakanlıktan izin alarak eğitim verebilirler. İzin için yazılı olarak başvurulur. Bu başvuruda eğitim programı, eğiticilerin sayısı ve uzmanlıkları ile eğitim kuruluşu veya eğitim programının finansman kaynakları hakkında gerekçeli bilgi verilir.
Başvuruda sunulan belgelere dayalı olarak, eğitimin amacına ulaşacağı ve eğitim kuruluşlarında eğitim faaliyetinin devamlılığının sağlanacağı tespit edilirse, ilgili eğitim kuruluşuna en çok üç yıl için geçerli olmak üzere izin verilir.
Muhasebeci nasıl olunur, şartları nelerdir? Bilgilerine de bakabilirsiniz.
Eğitim Kuruluşuna Verilen İznin İptali
Aşağıdaki hâllerde eğitim kuruluşuna verilmiş olan izin, Bakanlığın talebi üzerine Kurul tarafından iptal edilir:
- İzin verilebilmesi için aranan şartlardan birinin ortadan kalkmış veya mevcut olmadığının tespit edilmiş olması.
- Eğitimin gerekli ve yeterli şekilde verilememesi.
- Arabuluculuk yetki belgelerinin düzenlenmesinde sahtecilik veya önemli hatalar yapılması.
- 26. maddedeki rapor verme yükümlülüğünün yapılan ihtara rağmen yerine getirilmemesi.
- Eğitim faaliyetinin devamlılığının sağlanmadığının tespit edilmesi.
Arabulucu Nasıl Olunur?
Yukarıda verilen arabulucu olma şartlarını sağlayan kişiler arabulucu olarak görev alabilirler. Bunun için arabulucu adaylarının, öncelikle Adalet Bakanlığı tarafından gerçekleştirilmekte olan yazılı ve uygulamalı sınava başvuru yapmalı ve bu sınavda başarılı olmalıdırlar. Arabuluculuk yazılı sınavı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliğinin 23. Maddesi gereğince yılda iki kez, uygulamalı sınav ise yazılı sınavın hemen sonrasında yapılır.
Arabuluculuk sınavlarının duyurusu Arabuluculuk Daire Başkanlığı resmi internet sitesi üzerinden yayınlanmaktadır. Siteye giriş yaptıktan sonra sınav ile ilgili duyurular kısmına bakıldığında güncel sınav duyurularını, sınavların ne zaman yapılacağını ve sınavların sonuçlarını görebilmeniz mümkündür.
Arabuluculuk Daire Başkanlığı’nın Açıklaması
Arabuluculuk Daire Başkanlığı’na göre arabulucu olduktan sonra aşağıda belirtilen konulara dikkat edilmelidir:
- İşçi ve işveren, dava açmadan önce arabulucuya başvuracak.
- Başvurular, 108 adliyede kurulan Arabuluculuk Bürolarına yapılacak.
- Arabuluculuk büroların bulunmadığı yerlerde ise başvuruları Sulh Hukuk Mahkemesi Yazı İşleri Müdürlükleri alacak. Müracaatlarda, yargı gideri, harç, tanık, bilirkişi ücreti gibi bir ödeme yapma zorunluluğu bulunmayacak.
- Arabuluculuk görüşmeleri üç hafta içerisinde tamamlanacak.
- Zorunlu durumlarda arabulucu tarafından bu süre en fazla bir hafta daha uzatılabilecek. Böylece, işçi-işveren uyuşmazlıklarında uzun yıllar süren mahkeme süreçleri sona erecek.
- Tarafların anlaşamaması durumunda ilk iki saatlik arabuluculuk ücreti Adalet Bakanlığı tarafından karşılanacak. Anlaşma sağlanması halinde ise arabuluculuk hizmeti karşılığında anlaşılan miktarın yüzde 3’ü bir taraf, yüzde 3’ü de karşı tarafça ödenecek.
