B vitamini eksikliği belirtileri vücutta ciddi semptomlar olarak görülebilir. B vitamini eksikliği belirtileri kişiyi ciddi şekilde hasta edebilir. B vitamini bütün vücut sisteminde önemli roller oynar. Bu nedenle eksikliği kesinlikle istenmeyen bir durumdur.
B Vitamininin Önemi
B vitaminin önemi, vücutta hücre sağlığını korumada ve enerji sağlamada rol oynar. B vitaminin çeşitli türleri vardır. Her B vitamini aynı etkiyi yapmaz. Ayrıca farklı B vitaminleri farklı yiyecek türlerinden gelir. Örneğin B12 vitamini öncelikle et ve süt ürünlerinde bulunur. Meyve ve sebzelerde ise daha çok B7 ve B9 bulunur. Meyve, sebzelerde bir dereceye kadar B1 ve B2 de bulunur.
Bu vitaminlerden herhangi birinin eksikliği, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bazen bir doktor hastasının yeterli miktarda B vitamini alamadığını düşünürse bir ek reçete yazabilir. Yaşlı yetişkinler ve hamile kadınlar gibi bazı gruplar daha fazla miktarda B vitaminine ihtiyaç duyarlar. Crohn hastalığı, Çölyak hastalığı, HIV ve aşırı alkol kullanımı gibi koşullar B vitamininin yetersiz bir şekilde emilmesine yol açabilir.
B vitamini eksikliğinin belirtileri hangi B vitamini türünün eksikliğinin yaşandığına bağlı olarak değişir. Belirtiler yorgunluk, anemi, kafa karışıklığı ya da bağışıklık sistem çökmesi gibi çok çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir.
B Vitaminin Hamilelikte Önemi
B vitamini gebelikte çok önemlidir. Dengeli bir diyetle beslenmek, vücut için yapılabilecek en iyi şeydir. Bu konu özellikle hamilelik dönemi için geçerlidir. B vitaminlerinin hepsinin dengeli şekilde besinlerden alınması, sağlıklı bir hamileliği sürecinin yürütülmesinde önemli rol oynar.
B vitamini hamilelikte bebeğin gelişimi sırasında fetüsü ve annenin vücudunu güçlü tutar. Hamilelik süresince anneye gerekli desteği sağlayarak, yiyeceklerin enerjiye dönüşmesinde rol oynar. B vitamini doğal bir enerji dönüştürücüsüdür. Hamileliğin ilk ve üçüncü döneminde yorgunluk hissedildiğinde de anneye yardımcı olur.
B 12 Vitamini
B 12 vitamini kobalamin olarak da adlandırılır. B 12 vitamini sinir sistemini düzenler. Aynı zamanda büyüme ve kırmızı kan hücresi oluşumunda da rol oynar.
B 12 Vitamini içeren Yiyecekler
B 12 vitamini içeren yiyeceklerin başında et ve süt ürünleri bulunur. Bu nedenle sıkı bir vejeteryan diyet yapan herkes B 12 vitamini eksikliği riski altındadır. Bu kişilere B12 içeren takviye gıdalar almaları önerilir. En iyi B 12 vitamini kaynakları şunlardır:
- Yumurta,
- Peynir, ( domino büyüklüğünde bir porsiyon)
- Bir bardak süt,
- Balık ( bir iskambil destesi kadar)
- Kabuklu deniz hayvanı,
- Karaciğer,
- Böbrek,
- Kırmızı ettir.
B 12 Vitamini Eksikliği
B 12 vitamini eksikliği özellikle yaşlı yetişkinlerde kafa karışıklığı ve/veya anemiye neden olur. Demans, paranoya, depresyon ve davranışsal değişiklikler gibi psikolojik durumlar B 12 vitamini eksikliğinden kaynaklanabilir. Hatta bazen B12 vitamini eksikliğinin yol açtığı nörolojik hasar geri alınmaz. Bu nedenle B12 eksikliği ihmal edilmemesi gereken bir durumdur.
Akciğer kanserinin belirtileri nelerdir, nasıl anlaşılır? Bilgilerine de bakabilirsiniz.
B12 Vitamini Eksikliği Belirtileri
B12 vitamini eksikliği belirtileri şunlardır:
- Ayaklarda ve ellerde karıncalanma,
- Aşırı yorgunluk,
- Zayıflık,
- Sinirlilik veya depresyondur.
B 5 Vitamini
B5 vitamini pantotenik asit olarak adlandırılır. B5 vitamini alımı hamilelikte hormon oluşumuna ve bacak kramplarının hafifletilmesine yardımcı olur. Hamile kadınların günde yaklaşık 6 mg pantotenik asit alması önerilir.
B5 vitamini vücudun besinleri yakıta dönüştürmesine yardımcı olur. Pantotenik asit enerji oluşumu için yağların ve karbonhidratların parçalanmasında rol oynar. Aynı zamanda kırmızı kan hücrelerinin, seks ve stresle ilgili hormonların üretiminde çok kritik bir rol oynar. B5 vitaminine zaman zaman ‘’stres önleyici vitamin’’ de denir. Bu etkisi kesin olarak kanıtlanmış değildir. Konu ile ilgili çalışmalar devam etmektedir.
Vücudun kolesterolü sentezlemek için B5’e ihtiyacı vardır. Bütün bunların yanı sıra B5 vitamini bütün sindirim sisteminin korunmasına ve B vitaminlerinin ( özellikler B2 vitamininin) kullanılmasında yardımcı olur.
B5 Vitamini Bulunan Gıdalar
B5 vitamini içeren gıdalar şunlardır:
- Yumurta sarısı,
- Tam tahıllı mısır gevreği,
- Brokoli
- Kaju fıstığı,
- Kahverengi pirinç,
- Süt,
- Fıstık ezmesidir.
B 5 Vitamini Eksikliği Belirtileri
B 5 vitamini eksikliği belirtileri şunlardır:
- Yorgunluk,
- Uykusuzluk,
- Depresyon,
- Sinirlilik,
- Kusma,
- Mide ağrıları,
- Ayaklarda yanma,
- Üst solunum yolu enfeksiyonlarıdır.
B5 vitamini eksikliği nadir görülen bir durumdur. Fakat eksikliği genel olarak B vitamini eksikliği belirtilerini arttırır.
B 6 Vitamini
B 6 vitamini piridoksin olarak da adlandırılır. Vücudun gıdayı enerji ye dönüştürmesine yardımcı olan bir vitamindir. Ayrıca vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına da yardımcı olur. Hamile ve emziren kadınlar, bebeklerinin beyin gelişiminin normal olması için bu vitamine ihtiyaç duyarlar.
B 6 Vitamini Bulunan Gıdalar
B 6 vitamini içeren gıdalar şunlardır:
- Nohut,
- Tuna balığı,
- Somon balığı,
- Kepekli tahıllar ( bir yumruk büyüklüğünde porsiyon)
- Sığır karaciğeri
- Kıyma,
- Tavuk göğsü,
- Karpuz ( meyvenin porsiyonu da 1 yumruk büyüklüğündedir.)
- Patates,
- Ispanak, ( 1 porsiyonu yuvalanmış bir avuca eşittir.)
B 6 Vitamini Eksikliği
B6 vitamini yetersiz alındığında, aneminin yanı sıra ağızda kızarıklık ve çatlaklar gibi cilt hastalıklarına neden olabilir.
B 6 Vitamini Eksikliği Belirtileri
B6 vitamini eksikliği belirtileri şunlardır:
- Depresyon,
- Karışıklık,
- Mide bulantısı,
- Anemi,
- Enfeksiyonlara duyarlılık,
- Deri döküntüleridir. ( dermatit)
B 7 Vitamini
B7 vitamini biotin olarak adlandırılır. Hamilelik sırasında ya da emzirme döneminde günlük 30 mcg B7 vitamini alımı önerilir. Hamilelik sıklıkla biotin eksikliğine neden olabilir. Bu yüzden yeterince alındığına emin olunmalıdır.
B7 Vitamini Bakımından Zengin Yiyecekler
B7 vitamini bakımından zengin gıdalar şunlardır:
- Karaciğer,
- Yumurta sarısı,
- Pazı
- Süt,
- Mayadır.
B1 Ve B2 Vitaminleri
B1 ve B2 vitaminleri sırasıyla tiamin ve riboflavin olarak adlandırılırlar. Bu vitaminler yiyeceklerin enerjiye dönüşmesine yardımcı olurlar. B1 vitamini nörolojik faydalar sağlar. B2 vitamini düzgün görüş sağlanmasına yardımcı olur.
B1 Vitamini İçeren Gıdalar
B1 vitamini bulunan gıdalar şunlardır:
- Kahvaltı gevreği,
- Kepekli tahıllar,
- Kümes hayvanları,
- Bezelye,
- Fındık,
- Soya fasulyesi
- Kuru fasulye
- Ekmek,
- Pirinç
- Mayadır.
B2 Vitamini içeren Gıdalar
B2 vitamini bulunan gıdalar şunlardır:
- Kepekli tahıllar,
- Süt,
- Yumurta,
- Koyu yeşil sebzeler,
B1 ve B2 Eksikliği
B1 ve B2 eksikliği çok sık görülmez. Süt ve tahıl gevreği gibi pek çok yiyecek B1 ve B2 vitamini açısından zenginleştirilmiş olduğu için vücuda yeterli şekilde alınır. Ancak alkolü kötüye kullanan insanlarda bu davranışın sonucu olarak, ağız kenarlarında çatlaklar görülebilir.
B1 Vitamini Eksikliği Nedenleri
Tiamin eksikliği nedenleri şunlardır:
- Bol miktarda çay kahve içmek (kafeinsiz kahve dahi olsa çok fazla çay kahve tiamin emilimini baskılar)
- Çay yaprakları çiğnemek,
- Düzenli olarak çiğ balık ve kabuklu deniz ürünleri tüketmek,
B1 Vitamini Eksikliği Belirtileri
B1 vitamini eksikliği belirtileri şunlardır:
- Sinir sisteminde bozulma,
- Kalp ve/veya beyinde sorun oluşumudur.
B1 vitamini eksikliğine neden olan hastalıklar şunlardır:
- Alkolizm,
- Crohn hastalığı,
- Anoreksi,
- Böbrek hastası olup diyalize giren kişiler,
- Konjestif kalp yetmezliği olduğu için doktor tavsiyesi ile loop diüretik kullanan kişiler risk altındadır.
B1 vitamini eksikliğinde görülebilecek 2 hastalık vardır. Bunlar beriberi ve Wernicke- Korsakoff sendromudur. Beriberi nefes almayı, göz hareketlerini, kalp fonksiyonlarını ve uyku düzenini etkiler. Bunun nedeni kan dolaşımında piruvik asit birikmesidir. Bu durum vücudun gıdaları yakıta çevirememesinin bir sonucudur.
Wernicke –Korsakoff sendromu temelde iki ayrı hastalığı tanımlar. Ernicke hastalığı sinir sistemini etkiler ve görme bozukluğu, kas koordinasyon eksikliği ve zihinsel performansta düşüşe neden olur. Wernicke hastalığı tedavi edilmediği takdirde Korsakoff hastalığına sebep olur. Korsakoff sendromu beyindeki hafıza fonksiyonlarını kalıcı olarak bozar.
Her iki hastalık da geri dönüşümlüdür ve tiamin enjeksiyonu ile tedavi edilebilir. Ancak korsakoff sendromunun neden olduğu kalıcı hafıza hasarını tiamin onaramaz.
B 3 Vitamini
B 3 vitamini niasin olarak da adlandırılır. B3 vitamini vücutta yiyeceğin enerjiye dönüştürülmesinde kullanılır. Aynı zamanda sindirin sisteminin düzgün çalışmasına ve uygun düzeyde iştah olmasına yol açar.
B3 Vitamini Bulunan Gıdalar
B3 vitamini bulunan gıdalar şunlardır:
- Tavuk,
- Balık,
- Karaciğer,
- Kırmızı et,
- Buğday arpa gibi kepekli tahıllar,
- Yer fıstığıdır.
B3 Vitamini Eksikliği
Niasin eksikliği bulantı ve karın krampları gibi sindirim sorunlarına neden olur. Ciddi niasin eksikliği durumunda ise zihinsel karışıklık olabilir.
B 9 Vitamini
B 9 vitamini folat veya folik asit olarak da adlandırılır. Folik asit gıdalarda doğal olarak bulunur. Folik asit genellikle takviye edilmiş, işlenmiş gıdalarda bulunan bir B vitamini formudur. Çoğu B vitaminleri gibi B9 vitamini de kırmızı kan hücrelerinin büyümesini teşvik eder. Ayrıca B9 vitamininin hamile kadınlar tarafından tüketildiğinde doğum kusurları riskini azaltıcı etkisi vardır.
B 9 Vitamini Bulunan Gıdalar
B 9 vitamini bulunan gıdalar şunlardır:
- Etler,
- Kepekli tahıllar,
- Pancar,
- Turunçgiller,
- Balık,
- Zenginleştirilmiş tahıllar,
- Bakliyat,
- Yeşil yapraklı sebzeler,
- Karaciğer ve böbrektir.
B9 Vitamini Eksikliği
B9 vitamini eksikliği olduğunda insanlarda ishal ya da anemi gelişebilir. Folat eksikliği gebelikte çok tehlikelidir. Bebeğin kusurlu doğmasına sebep olabilir. Bununla birlikte hamilelik sırasında aşırı miktarda folik asit alınması da bebekte nörolojik sorunlara yol açabilir. Doktor kontrolunda alınması önerilir.
B Vitamini Eksikliğinin Önlenmesi
B vitamini yetersizliği önlenebilir bir durumdur. Sağlıklı kalmak için çoğu insanın yeterli B vitamin, alabilmesi için ek bir takviye almasına gerek yoktur. Et, tahıl, meyve ve sebzelerin dengeli tüketildiği bir diyette, doğal olarak ihtiyaç duyulan tüm B vitaminleri vücuda sağlanır.
B Vitamini Takviyesi
B vitamini takviyesi zaman zaman kullanılır. Bu çok sağlıklı bir uygulama değildir. Vitamin takviyeleri sadece doktor tavsiyesi ile alınmalıdır. Hamileler ve 50 yaşından büyük kişiler bu konuda doktora danışmalıdır. Hamilelik ve/veya 50 yaş üstü olmak B vitamini emilimini azaltabilir.
Ayrıca takviye sadece diyet yoluyla B vitaminleri alınamıyorsa veya ekstra kullanımını gerektiren belirli sağlık koşulları varsa son çare olarak kullanılır. Doz aşımı riski diğer besin maddelerine göre daha düşüktür. Çünkü B vitaminleri suda çözünür vitaminler grubundadır. Bununla birlikte takviyeler hala yan etkilere veya uzun süreli sağlık sorunlarına neden olabilir. Bütün bunla olmasa bile takviye ürünler alınan ilaçlarla etkileşime girebilir.
B vitamini eksikliğinden şüphelenildiği takdirde mutlaka doktora başvurulmalıdır. Doktor kan testi yanında fiziksel muayene de yapabilir.
B vitamini eksikliği belirtileri görüldüğünde, belirtilerin kendi kendine düzelmesini beklemek uygun bir davranış değildir. Çünkü zaman geçtikçe eksiklik belirtileri geçmediği gibi tam tersine ilerleyerek çeşitli hastalıklara dönüşebilir. Ya da vücutta çalışma sisteminin farklı şekilde hasar görmesine sebep olabilir. Bütün bunlar göz önünde bulundurularak vakit kaybetmeden doktorun görüşünü alıp, tavsiyelerini uygulamak gerekir.
